 |
| ડિઝાસ્ટર માન્ગેમેન્ટ એક્ટ-2005 સેકશન 188 |
હાલ
ની કોરોના વાઇરસ (Covid-19)નામ ની વિશ્વવ્યાપી મહામારી થી બચવા અને તેને ફેલાતી અટકાવવામાં
માટે ભારત ના વડાપ્રધાન શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદી દ્વારા દેશ માં એપિડેમિક ડિસીઝ એક્ટ
૧૮૯૭ ની કલમ ૧૪૪ લાગુ કરવાની સાથે સાથે દેશ માં ડિઝાસ્ટર મેનેજમેન્ટ એક્ટ ૨૦૦૫ પણ લાગુ
કરેલ છે અને આ ડિઝાસ્ટર મેનેજમેન્ટ એક્ટ ૨૦૦૫ હેઠળ જિલ્લા કલેકટર અને મેજિસ્ટ્રેસ્ટ
ને મળેલ સતાઓ નો ઉપયોગ આ મહામારી ને ફેલાતી અટકાવવા માટે કરાયેલ છે .જેમાં IPC ની કલમ
૧૮૮,૨૬૯,૨૭૦,અને ૨૭૦ હેઠળ ગુનો નોંધવાની જોગવાઈ છે ,જેની વિગત વાત માહિતી રજૂ કરવાનો
પ્રયાસ કરેલ છે આ માહિતી કફ્ત જાણકારી અને જનરલ અવેરનેસ માટેનો છે .
ડિઝાસ્ટર મેનેજમેન્ટ એક્ટ, 2005
ડિઝાસ્ટર
મેનેજમેન્ટ નો કાયદો ૨૦૦૫ થી ભારત માં લાગુ છે , ડિઝાસ્ટર મેનેજમેન્ટ એક્ટ, 2005, 28 નવેમ્બર ના રોજ રાજ્યસભા, અને 12 ડિસેમ્બર 2005 ના રોજ લોકસભા દ્વારા પસાર કરાયો હતો.. તેને 9 જાન્યુઆરી 2006 ના રોજ ભારતના રાષ્ટ્રપતિની સંમતિ મળી. ડિઝાસ્ટર મેનેજમેન્ટ એક્ટ, 2005 માં 11 પ્રકરણો અને 79 વિભાગ છે. આ કાયદો સમગ્ર ભારત સુધી વિસ્તરેલો છે. આ કાયદામાં "આપત્તિઓના અસરકારક સંચાલન અને ત્યાંથી સંબંધિત અથવા ત્યાં આકસ્મિક બાબતોની જોગવાઈ છે.
રાષ્ટ્રીય ઓથોરિટી (National Authority)
આ કાયદામાં રાષ્ટ્રીય ડિઝાસ્ટર મેનેજમેન્ટ ઓથોરિટી (NDMA) ની સ્થાપના કરવાની હાકલ કરવામાં આવી છે, જેમાં વડા પ્રધાન તરીકે ભારતના વડા પ્રધાન છે. એનડીએમએમાં વાઇસ-ચેરપર્સન સહિત નવથી વધુ સભ્યો હોઈ શકતા નથી. રાષ્ટ્રીય ડિઝાસ્ટર મેનેજમેન્ટ ઓથોરિટી (NDMA) ના સભ્યોનો કાર્યકાળ પાંચ વર્ષનો રહેશે. એનડીએમએ કે જે શરૂઆતમાં 30 મે 2005 ના રોજ એક્ઝિક્યુટિવ ઓર્ડર દ્વારા સ્થાપિત કરવામાં આવી હતી, તે ડિસેસ્ટર મેનેજમેન્ટ એક્ટની કલમ -3 (1) હેઠળ 27 સપ્ટેમ્બર 2006 ના રોજ રચવામાં આવી હતી. એનડીએમએ "નીતિઓ, યોજનાઓ અને માર્ગદર્શિકા" નાખવા માટે જવાબદાર છે આપત્તિ વ્યવસ્થાપન "અને" આપત્તિ માટે સમયસર અને અસરકારક પ્રતિસાદ "સુનિશ્ચિત કરવા. એક્ટની કલમ
હેઠળ તે "રાજ્ય યોજનાઓ દોરવામાં રાજ્ય અધિકારીઓ દ્વારા અનુસરવામાં આવતી માર્ગદર્શિકા" મૂકવા માટે જવાબદાર છે.
નેશનલ ડિઝાસ્ટર મેનેજમેન્ટ ઓથોરિટી (એનડીએમએ) ભારત સરકારના ગૃહ મંત્રાલયની એક એજન્સી છે, જેનું કાર્ય કુદરતી આફતો અથવા માનવસર્જિત આફતોની સ્થિતિમાં થનારા કામમાં સંકલન કરવું અને તેમની સામે લડવાની ક્ષમતા વધારવી છે. છે. એનડીએમએના વડા પ્રધાન અને મહત્તમ 9 સભ્યોની અધ્યક્ષતામાં હોય છે.સભ્ય દ્વારા સ્પીકર દ્વારા નામાંકિત કરવામાં આવે છે, જેમાંના એકને વાઇસ-ચેરમેન તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવે છે.
ડિઝાસ્ટર મેનેજમેન્ટ એક્ટમાં દંડનીય ગુનાઓ ની જોગવાઈઓ છે.
Section 52 & Section 54 is Equal to Section 188 IPC
ડિઝાસ્ટર
મેનેજમેન્ટ એક્ટ હેઠળ ની કલમ ૫૧ એ કલમ ૧૮૮આઇપીસી (Section
188 under IPC) જેવી જ છે, જેમાં જાહેર અધિકારી દ્વારા ફરજ બજાવવામાં અવરોધ આવે છે, અને અધિકારીઓએ આપેલી કોઈ પણ સૂચનાનું પાલન કરવાનો ઇનકાર કરે છે.
અવરોધ અથવા ના પાડવાના કૃત્યની સજા જેલની સજા છે જે એક વર્ષ સુધીની લંબાઈ હોઈ શકે છે,
કલમ
૫૨ અને કલમ ૫૪ માં ખોટા દાવાઓ કરવા અને ખોટી માહિતીઓ ફેલાવવી અંગે નો, વ્યવહાર કરવામાં આવે છે.
આ કાયદા હેઠળના ગુના સંદર્ભે કાર્યવાહી ચલાવવા માટે સંબંધિત સરકારની મંજૂરી જરૂરી છે. આ ઉપરાંત ગુનાની નોંધ લેવા અદાલતે અધિકૃત અધિકારી દ્વારા લેખિતમાં ફરિયાદ કરવી જરૂરી છે.
કલમ 188, ભારતીય દંડ સંહિતા. (Section 188 under IPC)
“જે પણ, તે જાણીને કે, જાહેર સેવક દ્વારા કાયદાકીય રીતે આવા હુકમની જોગવાઈથી હુકમ કરવામાં આવતા, તેને કોઈ ચોક્કસ કૃત્યથી દૂર રહેવું, અથવા તેના હસ્તકની અમુક મિલકત સાથે અથવા તેના સંચાલન હેઠળ ચોક્કસ હુકમ લેવાનો નિર્દેશ આપવામાં આવે છે.
રોગચાળો રોગ અધિનિયમ 1897 ની કલમ 3 જણાવે છે કે અધિનિયમ હેઠળ જારી કરાયેલા નિયમનો ભંગ એ કલમ 188 આઈપીસી હેઠળ ગુનો થશે.
કલમ 188 માટેના બે અંગો છે. ગુનાના પ્રથમ અંગમાં કાયદેસર રીતે કાર્યરત કોઈપણ વ્યક્તિને "અવરોધ,
ચીડ અથવા ઈજા, અથવા અવરોધ, ચીડ અથવા ઈજા થવાનું જોખમ" લાવવાનું અથવા વાળવાનું કારણ છે.
આરોગ્ય કટોકટીના દૃષ્ટિકોણથી, અપરાધનું બીજું અંગ સુસંગત છે, જે "માનવ
જીવન, આરોગ્ય અથવા સલામતી ... માટે જોખમ ઉભું કરે છે" અથવા
તેવું માનવામાં આવે છે.
જે પણ, તે જાણીને કે, જાહેર સેવક દ્વારા કાયદાકીય રીતે આવા હુકમની જોગવાઈથી હુકમ કરાયેલા આદેશ દ્વારા, તેને કોઈ ચોક્કસ કૃત્યથી દૂર રહેવાની, અથવા તેના હસ્તકની અમુક મિલકત સાથે અથવા તેના મેનેજમેન્ટ હેઠળ આદેશનો અનાદર કરવા માટે નિર્દેશ આપવામાં આવે છે, , જો આવી અવગણના, કાયદેસર રીતે કાર્યરત કોઈપણ વ્યક્તિને અવરોધ, ચીડ અથવા ઈજા અથવા અવરોધ, ચીડ અથવા ઈજા થવાનું જોખમ પેદા કરે છે અથવા કરે છે, તો તેને એક મહિનાની સજા કે જે દંડની સજા થઈ શકે છે તે સજાની સજા થઈ શકે છે. બે સો રૂપિયા અથવા બંને સાથે: તે જરૂરી નથી કે ગુનેગારને નુકસાન પહોંચાડવાનો ઇરાદો હોવો જોઈએ, અથવા નુકસાન પહોંચાડવાની સંભાવના તરીકે તેની અવગણનાનો વિચાર કરવો જોઇએ. તે પર્યાપ્ત છે, અને જો આવી અવહેલના માનવીના જીવન, આરોગ્ય અથવા સલામતી માટે જોખમ પેદા કરે છે અથવા વલણ અપનાવે છે અથવા દંડ કરે છે, તો તે છ મહિના સુધી લંબાઈ શકે તે માટેના કેદની સજા અથવા દંડ સાથે સજા થશે. જે એક હજાર રૂપિયા સુધી અથવા બંને સાથે લંબાઈ શકે છે.
The offence is cognizable
and bailable. આ જાણીજોઈને આદરેલું કૃત્ય છે અને તે જમીન પાત્ર ગુનો છે ,(મિત્રો કાયદાની ની ભાષા માં આ ને કોંગનીઝેબલ ઓફેન્સ કહેવાય છે જે નું ગુજરાતી માં ભાષાંતર કરીયે તો સજ્ઞાન, જાણકારી કે સમજણપૂર્વકનું,
બુદ્ધિગમ્ય અદાલતી પુરાવારૂપ વિગેરે. થાય છે )
તેમ છતાં, અદાલતે ગુનાની નોંધ લેવા (ગુનાના કમિશન માટે પ્રહાર, પ્રયાસ અથવા કાવતરું સહિત), ફોજદારી કાર્યવાહીની ધારા 195 સંહિતા મુજબ સંબંધિત જાહેર અધિકારી દ્વારા લેખિતમાં ફરિયાદ કરવાની રહેશે. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો, કોર્ટ ફક્ત એફઆઈઆરને આધારે ગુનાની નોંધ લેશે નહીં.
(However, for the Court to take cognizance of the offence( including
abetment, attempt or conspiracy for the commission of the offence), there has
to be a complaint in writing by the concerned public officer as per Section 195
Code of Criminal Procedure. In other words, the Court will not take cognizance
of the offence merely on the basis of an FIR)
કલમ 269 આઈપીસી (Section 269 under IPC)
Section 269 under IPC :- Whoever
unlawfully or negligently does any act which is, and which he knows or has
reason to believe to be, likely to spread the infection of any disease
dangerous to life, shall be punished with imprisonment of either description
for a term which may extend to six months, or with fine, or with both.
જીવન માટે જોખમી રોગના ચેપ ફેલાવવાની સંભવિત બેદરકારીભર્યું કૃત્ય. — જે વ્યક્તિ ગેરકાયદેસર અથવા બેદરકારીથી કોઈ કૃત્ય કરે છે જે છે, અને જેને તે જાણે છે અથવા માને છે, જીવન માટે જોખમી કોઈપણ રોગના ચેપને ફેલાવે તેવી સંભાવના છે. છ મહિના સુધી લંબાઈ શકે તેવા અથવા તો દંડ અથવા બંને સાથેના કેસમાં સજા થઈ શકે છે.
આ જોગવાઈ "જીવનમાં જોખમી રોગના ચેપ ફેલાવવાની સંભવિત નકારાત્મક કાર્યવાહી" ના ગુના સાથે સંબંધિત છે.
આ સજા અથવા સખત કેદની સજા સાથે સજાપાત્ર છે જે છ મહિના સુધી લંબાઈ શકે છે, અથવા દંડ અથવા બંને સાથે.
The offence is cognizable
and bailable. આ જાણીજોઈને આદરેલું કૃત્ય છે અને તે જમીન પાત્ર ગુનો છે , કાયદાની ની
ભાષા માં આને કોંગનીઝેબલ ઓફેન્સ કહેવાય છે જે નું ગુજરાતી માં ભાષાંતર કરીયે તો સજ્ઞાન, જાણકારી કે સમજણપૂર્વકનું, બુદ્ધિગમ્ય અદાલતી પુરાવારૂપ વિગેરે.
થાય છે )
આ
ગુનાને ફોજદારી કાર્યવાહીની સંહિતાની કલમ 320 હેઠળ સંયુક્ત ગુનો તરીકે સૂચિબદ્ધ નથી.
કલમ 270 આઈપીસી (Section 270 under
IPC)
Section 270 under IPC :- Whoever
malignantly does any act which is, and which he knows or has reason to believe
to be, likely to spread the infection of any disease dangerous to life, shall
be punished with imprisonment of either description for a term which may extend
to two years, or with fine, or with both.
“જે કોઈ જીવલેણ રીતે કોઈ કૃત્ય કરે છે જે, અને જે તે જાણે છે અથવા માનવા માટેનું કારણ ધરાવે છે, જે જીવન માટે જોખમી કોઈપણ રોગના ચેપને ફેલાવે છે, તેને બે વર્ષ સુધીની મુદત માટે બંનેને કેદની સજા કરવામાં આવશે. અથવા દંડ સાથે, અથવા બંને સાથે.”
આ કલમ 269 નો વધુ ગંભીર પ્રકાર છે.
આ "જીવલેણ રોગના ચેપને ફેલાવવાની સંભવિત જીવલેણ ક્રિયા" ના ગુના સાથે સંબંધિત છે.
આ સજા અથવા સખત કેદની સજા સાથે સજાપાત્ર છે જે બે વર્ષ સુધીની સજા થઈ શકે છે, અથવા દંડ અથવા બંને સાથે.
આ ગુનો પારખી શકાય તેવું અને જામીનપાત્ર છે. The offence is cognizable and bailable. આ જાણીજોઈને આદરેલું કૃત્ય છે અને તે જમીન પાત્ર ગુનો છે , કાયદાની ની
ભાષા માં આને કોંગનીઝેબલ ઓફેન્સ કહેવાય છે જે નું ગુજરાતી માં ભાષાંતર કરીયે તો સજ્ઞાન, જાણકારી કે સમજણપૂર્વકનું, બુદ્ધિગમ્ય અદાલતી પુરાવારૂપ વિગેરે.
થાય છે )
આ ગુનાને ફોજદારી કાર્યવાહીની સંહિતાની કલમ
320 હેઠળ સંયુક્ત
ગુનો તરીકે સૂચિબદ્ધ નથી. કલમ 271 આઈપીસી (Section 271 under IPC ) સંસર્ગનિષેધ શાસનનો અનાદર
Whoever knowingly disobeys any rule
made and promulgated by the Government for putting any vessel into a state of
quarantine, or for regulating the intercourse of vessels in a state of
quarantine with the shore or with other vessels, for regulating the intercourse
between places where an infectious disease prevails and other places, shall be
punished with imprisonment of either description for a term which may extend to
six months, or with fine, or with both.
ચેપગ્રસ્ત સ્થળોની વચ્ચે સંસર્ગને નિયંત્રિત કરવા માટે, કોઈપણ જહાજને ક્વોરેન્ટાઇનની સ્થિતિમાં મૂકવા માટે, અથવા કિનારે અથવા અન્ય જહાજો સાથેના સંસર્ગની સ્થિતિમાં જહાજો ના સંસર્ગને નિયમન માટે, જેણે સરકાર દ્વારા નિયમોના આધારે બનાવાયેલા અને નિયમોની જાણીને અવગણના કરી છે. રોગ પ્રવર્તે છે અને અન્ય સ્થળોએ, છ મહિના સુધી લંબાઈ શકે તે સમયગાળા માટે, અથવા દંડ સાથે, અથવા બંને સાથે બંનેને ક્યાં તો વર્ણનની કેદની સજા કરવામાં આવશે.
આ "સંસર્ગનિષેધ શાસનનો
અનાદર" ના ગુના સાથે સંબંધિત છે.
આ સજા અથવા સખત કેદની સજા સાથે સજાપાત્ર છે જે છ મહિના સુધી લંબાઈ શકે છે, અથવા દંડ અથવા બંને સાથે.
આ ગુનો પારખી શકાય તેવું અને જામીનપાત્ર છે. The offence is cognizable and bailable. આ જાણીજોઈને આદરેલું કૃત્ય છે અને તે જમીન પાત્ર ગુનો છે , કાયદાની ની
ભાષા માં આને કોંગનીઝેબલ ઓફેન્સ કહેવાય છે જે નું ગુજરાતી માં ભાષાંતર કરીયે તો સજ્ઞાન, જાણકારી કે સમજણપૂર્વકનું, બુદ્ધિગમ્ય અદાલતી પુરાવારૂપ વિગેરે.
વ્હાલા વાચક મિત્રો !! આ માહિતી તમને કેવી લાગી તે અંગે કોમેન્ટ માં જરૂર થી લખજો અને આવા રસપ્રદ વિષયો ની માહિતી માટે અમારી સાઈટ ને સબ્સ્ક્રાઇબ કરજો અને આ માહિતી તમારા મિત્રો ને શેર કરજો.જ્યાં સુધી લોકડાઉન રહેશે ત્યાં સુધી તમે બધા ઘર ની બહાર નીકળશો નહિ,સલામત રહેજો ,કાળજી રાખજો અને ડોક્ટરો અને સુરક્ષા અધિકારીઓ ને સહકાર આપજો।
જય માતાજી.
જય માતાજી.
